Biz Kimiz?
Emek ve Adalet Platformu sosyal adalet için mücadele veren bir toplumsal hareket girişimidir. Platform, 2011 Ocak’ında bir araya gelen bir grup insan tarafından kuruldu. Kadrosu zaman içinde ayrılan, geri çekilen, daha çok mesai ayıran ve yeni gelenlerle değişip dönüşmekle birlikte, ağırlığı gençlerin oluşturduğu, öğrenci-çalışan oranının hemen hemen yarı yarıya olduğu bir topluluk. İlk başlarda çeşitli kafelerde gerçekleştirilen toplantılar, 2011’in Ekim ayında Platform’un Kıztaşı’ndaki bürosunda yapılmaya başlandı. Platform, Nisan 2018’de Üsküdar’da yeni bir mekana taşındı. “Amaç ve İlkeler”i ilk kez 2011 Mart ayında grup üyeleri arasında yapılan uzun istişareler sonucunda belirlendi. Zaman içinde değişip dönüşen ilkeler metni, son olarak 2019 Şubat ayında güncellendi.
Siyasi mücadelemizde omuzdaş olmak isteyen arkadaşlar için işlettiğimiz iki mekanizmamız var. Biri yoğun fedakârlık ve tempo gerektiren, genel faaliyet kararlarının alındığı ve iki haftada bir toplanan hammaliye; diğeri ise irtibatta kalabilmek için tesis ettiğimiz ve iki ayda bir toplanan istişare grubu. Ayrıca Platformumuz kendi yağında kavrulmakta ve fon almamaktadır.
Platform’un internet sitesi Mart 2011’den beri aktif. Kaynak metinlere, tartışmalara, etkinliklerle ilgili duyuru ve haberlere, üyelerin telif yazılarına yer verilen sitede, Platform’un öncelik verdiği meselelerle ilgili video ve görseller kısa birer girizgahla iktibas edilir. Ocak 2019 itibariyle sitemizin editöryal politikasına uygun olmak koşuluyla okuyucularımızın gönderdikleri yazılar da yayınlanmaktadır.
Ziyaret ve Eylemlerimiz
Platform’un faaliyetleri emek, kent ve güncel siyaset başta olmak üzere çeşitli alanlarda yoğunlaşır. Fikri tartışma ve diyalog kadar gerçek hayatla temas kurmaya, emek ve adalet mücadelesini aktörleriyle beraber yürütmeye özen gösterir. Bu amaçla işçi direnişleri ve eylemlerine, mahallelerde yürütülen hukuki ve aktif mücadeleye katılmaya ve destek olmaya çalışır. Aynı zamanda sempozyum, söyleşi, atölye ve iftar gibi kamusal pratiklerle karşılaşmaların önünü açar, bir diyalog ve ortak mücadele zemini oluşturmayı amaçlar.
Gezi protestolarına yönelik devlet şiddetine karşı yaptığımız forum ve İslamcı camiadan önemsediğimiz isimlerin desteği ile Ekim 2013’te yayımlanan açıklama kamuoyunda geniş yankı buldu. 2014 yılında belediye seçimleri için ‘Taşeron Seçimi Kampanyası’ düzenledik. 2015 Ağustos ayında, Galatasaray Lisesi önünde Kadına Şiddete Karşı Müslümanlar İnisiyatifi ve Anti-Kapitalist Müslümanlar ile birlikte barış talebimizi dile getirerek ‘Sessiz Kalmıyoruz, Zulme Ortak Olmuyoruz’ dedik. Barış umudunun yükselmesi için; 15 Temmuz darbe girişiminin ertesi günü Fatih’te başlatılan yazılamalara destek verdik. “Bu Muydu?” sloganı altında bir kampanya yürüterek 2018 seçimlerine müdahil olmaya çalıştık.
Emek Mücadelemiz ve Direniş Ziyaretlerimiz
Platform’un direnişteki PTT ve Casper işçilerine destek (Ocak-Mayıs 2011) ile başlayan işçi meselesine ilişkin ilgisi, Teksim, Roseteks gibi firmalarda ortaya çıkan mücadelelere verdiğimiz destekle devam etti. Sendikalaştıkları için işten atılan Teksim işçileri ve aileleriyle birlikte düzenlenen kermesler önemliydi. Bir grup taşeron işçisinin kurmuş olduğu Taş-İş-Der isimli işçi derneğine 2011’den beri destek vermeye gayret ediyoruz. Bu dernek, kamu taşeronu işçilerinin ülke çapına yayılan bir hareket haline gelmesinde önemli bir rol oynadı. Ve nihayetinde AKP, bilindiği üzere, bu işçilerin büyük çoğunluğuna kadro vermek durumunda kaldı. Hak mücadelesine devam eden Taş-İş-Der’e, dostlarımız bizden talep ettikçe, elimizden gelen farklı alanlarda destek vermeye devam ediyoruz. Ayrıca 2012 yılından beri Platform olarak farklı işçi gruplarından dostlarımızla Çapa’da, Taksim’de, Fatih’te, Bakırköy’de buluşup 1 Mayıs alanlarına yürüdük.
2014, emek ve kent mücadelelerini yakından takip edebildiğimiz epey verimli bir yıl oldu. Hadımköy’de direnen Greif işçilerini, sendikalaştıkları için işten çıkarılan Narin Triko-Karaca işçilerini, yine aynı sebeple işten çıkarılan Punto Deri işçilerini, Beşiktaş Belediyesi BELTAŞ bünyesinde çalışan ve fesih bildirimi aldığı için pasif eyleme geçen işçileri ziyaret ettik. Çapa Hastanesi’nde çalışan taşeron işçilerin yol ve yemek ücretlerinin ödenmesi talebiyle başlattıkları eylem ve basın açıklamalarına katıldık. DİSK Gıda-İş’e üye oldukları için Ekim 2014’te işten çıkarılan ve fabrika önünde direnişe başlayan Ülker işçilerini direniş çadırını kaldırana kadar yalnız bırakmadık. Ocak 2015’te işçilere destek amaçlı bir kermes düzenledik. 2015’in Ramazan ayında Serapool işçilerini ziyaret ederek dertlerini dinledik.
2015 yılının bahar aylarında uzun zamandır tanıdığımız ve güvendiğimiz bir sendikacıdan yeni ve bağımsız bir sendikanın kuruluşuna katılma daveti aldık. Güvendiğimiz işçi arkadaşlarımızın da bulunduğu bu girişime heyecanla katıldık. Bu sendikada yaklaşık üç yıl boyunca yürüttüğümüz faaliyette, sendikacılığın her seviyesini bizzat deneyimleme fırsatı bulduk. Sendikanın iki yıl içinde bin beş yüz üye sayısına ulaşmasına ciddi katkıda bulunduk. İşyeri örgütlenmeleri de yaptık, işçi eğitimleri de yaptık, işçi çocuklarının derslerine destek eğitimleri de verdik, 8 Mart gibi özel ve büyük etkinlikler de yaptık. Kendisine güvenerek bu yola girdiğimiz sendikacının sendikal ahlaka uymayan davranışlarda bulunmaya başlaması ve ikazlarımıza rağmen bu yanlışlardan dönmemesi üzerine bu faaliyetimizi sonlandırmak zorunda kaldık. Bu son, bizim açımızdan çok moral bozucu olsa da en azından edindiğimiz tecrübe yanımıza kar kalmış oldu.
2016-2017 yıllarında Çapa Hastanesi’nde çalışırken Eylül ayında işten çıkarılan arkadaşımız Cemal Bilgin’in işe iadesi için hastane önünde düzenlenen basın açıklamalarına katıldık. Mayıs 2017’de, Ramazan ayına girmeden evvel, bir grup tekstil işçisi ve Taş-İş-Der ile birlikte ücretlerin düşüklüğüne ve işyerlerinde yaşanılan sorunlara dikkat çekmek için Eminönü’nde bir araya geldik. 2018 yılını da yine Eminönü’nde Nimet Abla piyango gişesinin önünde buluşarak ve kadrolu çalışma talebimizi dile getirerek sonlandırdık.
İftarlarımız
Platform’un en çok ses getiren eylemlerinden biri, “Dünya Nimetlerini Parselleyenlere İnat, Yeryüzü Sofrasını Açmaya Geldik!” sloganıyla yaptığımız ‘Otel Önü İftarları’ oldu. İlk iftarı Ağustos 2011’de Beşiktaş’ta Conrad Otel önünde yaptık. O Ramazan, Taksim’de Gezi Parkı’nın bitiminde ‘Lüks Oteller Üçgeni’nde iki iftar daha yapıldı. 2012 Ramazan’ında ise Taksim Gezi Parkı, Saraçane, Tophane ve Tarlabaşı’nda ‘Kardeşlik İftarı’ için bir araya geldik. Sonrakileri ise iftarların içinin boşalma tehlikesine karşı, evsizler, işsizler ve göçmenler temaları çerçevesinde, bu konularda önemsediğimiz ve adaletsizliğe maruz kalan kişilerin katılımıyla, bu kişilerin sorunlarını kendi ağızlarından dinleyerek yaptık. 2013 yılında da aynı çizgiyi sürdürdük. Emek İftarı‘nı ve Kürt meselesinden dolayı gerek Türk gerekse Kürt tarafından canı yanan insanları davet ettiğimiz Barış İftarı’nı düzenledik. Haziran 2018’de konuşma ve söz söyleme imkanımızı daraltanlara, toplumsal iradeyi parselleyenlere inat kendi meclisimizi oluşturmak ve Ramazan’ın bereketini bölüşmek için yeryüzü sofrasında buluştuk. Tarlabaşı Dayanışma İftarları dahil muhtelif iftarlara katıldık.
Mahalle Ziyaretlerimiz
Platform, 2013 başından beri özellikle İstanbul ve İzmir’deki çeşitli mahallelerde kentsel dönüşüm, riskli alan, imar affı gündemleriyle yaşam alanları için hukuki mücadele veren mahallelilerin kurduğu dernek ve kooperatiflerden oluşan Mahalleler Birliği’nin gönüllü hukukçu ve plancılarıyla dirsek temasındadır. Zaman zaman Mahalleler Birliği bünyesindeki dernek veya kooperatiflerle röportajlar yapılmış, tanışma sohbetleri düzenlenmiş, gönüllü hukukçu ve şehir plancıları mahallelinin gündemini anlatmak üzere büromuzda ağırlanmıştır. Emek ve Adalet Platformu kent meselesi ve bağlantılı gündemleri izlerken meselenin esas öznelerinden oluşan Mahalleler Birliği’nin bakış açısından beslenir.
2014 yılında kentsel dönüşüm politikalarının nasıl karşılandığını anlayabilmek için İstanbul’un çeşitli mahallelerine ziyarette bulunduk. Temmuz ayında Tozkoparan’daki mahalle derneği üyeleri ve mahalleliyle bir araya gelerek röportajlar yaptık. Ağustos ayında Sarıgöl Mahallesi’ne giderek mahalleliye ev ziyaretinde bulunduk ve mahallenin güncel problemlerini dinledik. Kasım ayında ise Sultangazi Cumhuriyet Mahallesi’ne giderek mahalle derneği yönetimiyle dava süreçlerini ve sürdürdükleri mücadeleyi konuştuk. 2018’in Ekim ayında İstanbul’un Üsküdar ilçesi Kirazlıtepe mahallesindeki usulsüz yıkımlara direnen mahalleliyle bir araya geldik.
Adalet Arayana Destek Grubu
Platform, 2014 yılından beri İş Cinayetleri Almanağı’nın hazırlanma sürecine mütevazi bir katkıyla destek olmaya çalışır. Her ayın ilk Pazar günü yapılan Vicdan ve Adalet Nöbeti’ne (2 Eylül 2018 tarihinden beri Beyoğlu Kaymakamlık makamının kararı ile nöbetin Galatasaray Meydanı’nda tutulması yasaklanmıştır.) 2014 yılından beri düzenli olarak katılım sağlamıştır.
Fikri Faaliyetler
Sempozyumlar ve Okuma Grupları
Mücadelemizi büyütmek ve tartışmalarımızı derinleştirmek için kurulduğumuz günden beri fikri faaliyetlerimizi de sürdürüyoruz. Ortadoğu ve Türkiye’de Emek ve Adalet Mücadelesi Sempozyumu (17 Nisan 2011) ve Emek Meselesi ve İstanbul’da İşçilerin Hak Mücadeleleri Sempozyumu (29 Nisan 2012) Türkiye’deki emek ve adalet mücadelesine katkı sunmayı amaçlayan ilk kamusal etkinliklerimizden. Tefsir (2011-2012), İslam-Sosyalizm İlişkisi Örnekleri (2011-2012), İslam İktisadı (2011-2013), Kent (2013-2014) ve İslam’ın İkinci Koşusu (2016-2018) üzerine gerçekleştirdiğimiz okuma grupları da yine ilk faaliyetlerimiz arasında.
Kürt meselesine ilişkin olarak yaptığımız tartışmaları derinleştirmek için Ortadoğu’daki toplumsal cinsiyetçiliğin inşası, kadın hareketleri ve deneyimleri üzerine konuşmaların yapıldığı I. Ortadoğu Kadın Konferansı’nda ve başta Kürt sorunu olmak üzere İslam coğrafyasının güncel sorunlarına çözüm arayan Demokratik İslam Kongresi’nde (I ve II) yer aldık.
Perşembe Söyleşileri
2011 Aralık ayında başladığımız Perşembe Söyleşileri de hem grubun ve yeni gelenlerin kaynaşmasına imkân veren bir zemin hem de bir tür grup içi eğitim işlevi görmektedir. 2012-2013 döneminde Türkiye’deki güncel siyasi gelişmeleri, Ortadoğu’daki hareketliliği, Tahrir’den Wall Street’e ve Gezi Parkı’na uzanan protestoları konuştuk. 2014-2015 yıllarında emek ve adalet meselelerini İslam tarihi ve tecrübesi ile mevcut düzenin iktisadi ilişkilerini göz önünde tutarak tartışmaya gayret ettik. Türkiye’de yaşanan iş cinayetleri ve iş kazalarını, insan hakları ihlallerini, ayrımcılığı ve kutuplaşmayı irdeledik.
2016-2017 yıllarında yakın tarihimize bakmak, onu eğrisiyle doğrusuyla tartışmak için hazırladığımız “Kopuş ve Süreklilik: Yeni Türkiye” söyleşi serimizde Ak Parti dönemi politikalarını sistematik bir şekilde analiz etme fırsatı bulduk. 2017’nin son aylarında ise Kadına Şiddete Karşı Müslümanlar İnisiyatifi’nden arkadaşlarımızla beraber “Yeni Türkiye’de Kadın Politikaları ve Kadın Mücadelesi” başlığıyla yeni bir söyleşi dizisi hazırladık.
2018-2019 dönemine kuruluş yıllarımızın önemli tartışma başlıklarından biri olan sol-ilahiyat meselesini tekrar gündeme getirerek başladık. Demokratik siyaset üzerindeki baskıcı politikalara karşı diyaloğu kurmanın yollarını, Ak Parti iktidarının kitle siyasetini ve otoriterliğinin yansımalarını, kamuoyunda çokça yer bulan deizm tartışmalarını, mahallelerin gündemini meşgul eden imar barışı meselesini konuşarak devam ettik.
Müştereklerimiz Atölyeleri
Fikri faaliyetlerimizi daha düzenli, sistematik ve katılıma açık bir hale getirmek için İstanbul Düşünce Evi’nden arkadaşlarımızla beraber 2018 güz döneminde “Müştereklerimiz Atölyeleri”ni kurduk. Atölyelerde edebiyattan sosyolojiye, kent çalışmalarından emek meselesine, toplumsal hareketlerden tarihe muhtelif konular, bir diğer deyişle “insanlığın müşterek mirası” ele alınmaktadır. Geliştirip yaygınlaştırmayı hedeflediğimiz atölyelerin amacı, insanları ayıran, bir bölümünü diğerlerinden üstün gören, başkasının hakkına göz diken anlayışlara karşı güzel ahlakın, hürriyetin ve paylaşmanın bilgisini yaymak ve derinleştirmektir.
Bu metin 2019 Şubat ayında güncellenmiştir. Önceki versiyonuna şuradan ulaşabilirsiniz.
